19 Mayıs 2020
Mossèn Cinto Verdaguer Bahçeleri, Barcelona, İspanya
Müzisyen H. Takahasi tarafından bestelenen “Nymphaea” adlı parçayı dinleyerek kendinizi bir nilüfer gibi hayal edebilirsiniz.
Yasmin Rasidgil
11 Haziran 2020
Burhaniye, Balıkesir
Bugün dantele benzer çiçeğin (sanırım bir maydanozgil) içinde gezinen, sarı siyah renkli çok güzel bir böcek gördüm. Araştırmalarıma göre teke böcekleri (Cerambycidae) ailesinin Plagionotus cinsinden bir tür olmalı. Belki de P. Bobelayei. Böceklerin bazen Türkçe isimleri olmuyor. Bu türün de yok belki de. Belki de gördüğüm isimsiz türlere kendim isim takmanın zamanı geldi. Yoksa nasıl çağıracağım bu türleri kendimi çiçekler içinde kollu, bacaklı bir varlık olarak yalnız hissettiğimde?
Özgür Keşaplı Didrickson
9 Temmuz 2020
Marmaris
Ağustosböceğinin doğuş anına şahit olmak büyük şans, büyük keyif. Yer altından yer üstüne harika evrim.
Neriman Fırtına
23 Temmuz 2020
Burhaniye
Dirimbilim Günlüğümüz’de fotoğraflarına, şiirsel sözlerine sık sık yer verdiğimiz güzel yürekli, yaratıcı dostum Rebecca’nın bahçedeki bir ağaca, dolayısıyla rüzgâra, güneşe, yağmura emanet ettiği, böylelikle yeniden nefes almasını sağladığı bir elbisenin fotoğraflarını görünce ne güzel sarsıldı içim. Bu öykünün daha çok insana dokunması için hemen yazdım ona. Üstelik Azizm Sanat Örgütü olarak biz de tam “Son” temalı sayımızı hazırlamaktaydık. E- sergimizde Rebecca’nın yaratıcı sevgisiyle nefesi yenilenen, sondan başlangıca uzanan “Magenta Renkli Elbise”ye yer verdik. Bu özgün soluğa kayıtsız kalmayın. Rebecca’nın şiirsel metnine ve elbisenin fotoğraf ve videolarına mutlaka bir göz atın. Ben yeğenlerimle daldım Magenta renkli elbisenin dünyasına ve çok hoş sohbetler etmiş olduk sayesinde.
Özgür Keşaplı Didrickson
25 Temmuz 2020
Burhaniye
Temmuz başında çok tatlı bir yavru kedi bir anlamda atölyemize sığındı. Zayıftı, gözünün birinde enfeksiyon vardı. Benimle evlenmeden önce hep kedileri olmuş olan eşim elbette duruma kayıtsız kalmadı, sağlığına kavuşturdu onu. Bu minik kediciğin uzunca bir süredir çok zor şeyler yaşayan, çok sayıda yakını ölen eşimin yüzüne kattığı gülümsemeleri öyle çok sevdim, öyle anlamlı buldum ki pek çok nedenle sokak kedileriyle bağ kurmayan (yaban hayata verdikleri zarar, kuş, güve yemeleri vs nedenlerden birisi elbette)ben bu kediyi eve almasak da yaşamımıza alma kararı aldım. Kararı aldığım gün onun ikimizin de hayatına gerçekten inanılmaz bir tat katacağını bilmiyordum. Bir oyma ustasının dostu olarak Yonga gerçekten atölyemizin ışığı. Dirimbilim’de onun fotoğraflarını ve videolarını paylaşacağım ara sıra çünkü gerçekten çok özel bir ilişki bu, sizlerin de gülümsemesini isterim. Videolara rrende yapan Jno’nun yarattığı sarsıntılara rağmen kucağından inmeyen Yonga ile başlayayım;
Özgür Keşaplı Didrickson
6 Ağustos 2020
Burhaniye
Eşimin Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi’ndeki sergisi sırasında tanıştığım şair, akademisyen Efe’nin (Duyan) Harvard Review’da beş yeni şiirinin çift dilli olarak yayımlandığını duyurduğunu görünce hemen açıp, okudum. Şiirleriyle dünyayı gezen Efe’nin karaladığı kimi satırları elbette okumuşumdur önceden ama onun şiirleriyle tanışma günüm olarak bugünü belleyeceğim ben. Hem sade hem de çok katmanlı, hatta bilimsel buldum bu şiirleri, güçlerini buradan aldıklarını düşündüm. Dirimbilim Günlüğü’nde duyurmaya ne denli uygun olduklarını anlatmaya denizanasından başlayıp polenden bitirebilirim ama, cımbız etkisinden hiç zarar görmeyecek de olsalar bunu yapmayacağım. Sadece “çok zor zamanlardan geçiyoruz, okuyun ve siz de iyileşin, güçlenin” diyeceğim.
Özgür Keşaplı Didrickson
16 Ağustos 2020
Pelitköy
Bugün muhteşem bir gündü. En az 5-6 bireylik bir yunus grubu (Afalina türü), oldukça uzun bir süre kıyıya çok yakın yüzdü. Ara sıra ters yönde yüzmeleri, çember oluşturmaları nedeniyle avlanıyor olduklarını tahmin ettik. Bu güzel görüntüyü yeğenlerimle izleyebilmek çok mutlu etti bizi. Çocuktan erişkine, kuştan yunusa bir sürü canlının öykülerini en içiçe yapan yer deniz midir?
Özgür Keşaplı Didrickson
23 Ağustos 2020
Burhaniye
Bugün Yonga çizim yapan Jno’ya doğru kararlı hareketlerle ilerledi ve bir an patisini Kuzgun deseninin üzerine koyarak Jno’ya baktı. Bu anı yaşadığım için çok şanslı hissettim kendimi. Yonga’ya kalsa Jno hiç çalışmasın, hep onu sevsin!
Özgür Keşaplı Didrickson
3 Eylül 2020
Bozcaada
günlerden bir gün, adalardan bir adada, bir yavru karga dur şu tüylerimden birini gıbı’ya armağan edeyim demiş.. o tembihlemiş rüzgâra, rüzgâr tembihlemiş denize, tüy önce uçmuş, sonra yüzmüş, sahilden teee kaç metre uzakta iki kolumun arasına girivermiş.. minnacık, simsiyah, bir de güzel ki.. hangi birine nasıl teşekkür edeyim bilmem ki..
https://www.facebook.com/gevher.gokceacar/videos/2794943037390861
Gevher Gökçe
4 Eylül 2020
Bozcaada
bütün gün işi iş… âşık karınca, bari arada sevdiğime bir çiçekçik götüreyim demiş.. siz de öyle yapın e mi? bilimsel açıklamalarla hayallerimi bozmaya da kalkmayın.. mehmet, naciye’ye çiçek götürüyor, te o kaa..
Gevher Gökçe
5 Eylül 2020
ABD
From my daughter. The stunning, jaw dropping majesty of our Sonoran Desert, Arizona.
Kızımdan. Arizona’daki Sonora Çölü’nün sersem edici, dudak uçuklatan haşmeti.
Rebecca O’Deaghaidh
7 Eylül 2020
Burhaniye
2018’de doğduktan sonra bir gün bile yaşamayan yavrusunu günlerce ve kilometrelerce başının üzerinde taşıyan orka Tahlequah’ın doğurduğunu duyunca dünya gündemine oturan öyküsünün bilimsel açıklamasını aktardığım yazımı daha çok insana ulaştırma isteğiyle haberi Yeşil Gazete’ye yazdım. Canım dostum Gevher Gökçe’nin MSGSÜ’deki “Ölüm, Sanat ve Mekân” dersi kapsamında düzenlenen sempozyumun ikincisi için hazırlamıştım “Yunuslar ve Ölüm” isimli bu yazıyı (2011). Ölüm kavramının birey ve toplumun yaşamındaki, sanat yaratımındaki yeri ve önemini felsefe, toplum bilimleri ve çeşitli sanat dalları üzerinden irdeleyerek vurgulamak amacıyla yapılmakta olan bu özgün sempozyum da Tahlequah ve yavrusu da Pasifik’in bu dert yüklü orka populasyonu da çok yaşasın!
Özgür Keşaplı Didrickson
16 Eylül 2020
Juneau, Alaska, ABD
Nicki adındaki ayı ve yavrusunun bu ilginç (özellikle sesleri) videosu Alaskalı dostumuz Jos Bakker’in kamerasından;
Jos Bakker
20 Eylül 2020
İstanbul
malum, ekolojik defin ve yeşil defin gibi alternatif uygulamalar son yıllarda batı dünyasında giderek yaygınlaştı… bilim insanları ne zamandır cesedin mümkün olan en hızlı ve en çevre dostu yöntemle yok edilmesi konusunda çalışmalar yapıyorlar… bu bağlamda vücuttaki toksik maddeleri ortadan kaldırmak ve doğal ortamı besleyecek şekilde hızlıca kompostlaşmasını sağlamak (ki ben buna gübreleştirme demeyi seviyorum) için kullanılan yöntemlerden biri de mantarlardan faydalanmak.. “dünyanın ilk canlı tabutu” olarak duyurulan “yaşayan koza” da bunlardan biri ve kuşkusuz şahane.. fakat jae rhim lee’nin mantar sporları aşılanmış ipliklerle kaplı özel defin giysisinin tarihi benim bildiğim 2011’e uzanıyor… hak geçmesin dedim..
https://www.stone-ideas.com/tr/80779/tu-delft-living-coffin-made-from-mushroom-mycelium/
Gevher Gökçe
24 Eylül 2020
Yahyalı, Kayseri
Minicik, muhteşem mücevher kelebeği (Chilades galba ) dahil birkaç tür böcek, arı, kelebeği beslediği için çok saygı duydum bu dikene. Bir tür boğadikeni , Eryngium sp. Dua edecek olsam böyle bir yeri seçerim, ne kadar da kutsal bir yerdi gerçekten.
Özgür Keşaplı Didrickson
Eylül 2020
Taxus baccata (Yew; Porsuk)
“taxus” Latince zehirli demek (ing. toxic). Sextius diyor: “Meyvelerini geçtim, ahşabından yapılan kaplarda şarap içerseniz bile ölürsünüz. Hatta bu ağacın altında bile uyumayın”. Sezar da mağlup ettiği Cativulcus’un bu ağacın meyvesi ile intihar ettiğini yazıyor.
Ehm, acaba öyle mi? Tadına bakacaktım ama tırstım.
Hüseyin Cahid Doğan
7 Ekim 2020
Kayseri
Kayseri’ye 2. gelişimde ilk olarak, hatta daha hemen havaalanınım yakınında yürürken o özgün kanat altı desenini bir türlü göremediğim (kanadının altı ile üstü farklı olan varlıklar söz konusu olunca böyle sevimli tuhaflıkta isteklerimiz olabiliyor) İspanyol Kraliçesi kelebeğini gördüm. Beni çok mutlu eden kelebek işte bu;
Bu Kayseri ziyaretinde başıma gelen en muhteşem şeylerin başında ise uzun yıllar sonra ilk kez sarı uğurböceği görmem oldu. Hatta görünce bir çığlık attım ve bunun “Yaşasın!” anlamında bir çığlık olduğunu hemen anlayamayan eşim korktu. Diğer muhteşem şey ise görmeyi çok istediğim kırmızı gagalı dağ kargalarını (Pyrrhocorax pyrrhocorax) sonunda görmek oldu. Sultan Sazlığı’nın hemen girişinde gördüğüm yeşil rengini özlediğim ağaç kurbağası da (Hylidae sp.) yıllardır görmediğim ve özlediğim türlerdendi. Çok güzel bir gülümsemeyi de ona borçluyum.
10 Ekim 2020
Develi, Kayseri
Bugün molozların ortasında, kupkuru bitkilerin ve birkaç dikenin arasında, renksizliğin içinde peri masallarından çıkmışa benzer bir çiçek gördüm. Mahmuzotlarından bir türmüş, Consolida sp.
Özgür Keşaplı Didrickson
15 Ekim 2020
Orjan
Annemlerle ve anneannemle aynı evde yaşadığımız için, Kayseri’ye uçakla gitmek zorunda kaldığımız için, üstelik uçakta çay-kahve servisi gibi saçmalıkları da yaşadığımız için dönüşte Jno ile yaklaşık 2 hafta maskeyle yaşadık evde. Bugün annemin doğum gününü Orjan’daki minik sulak alanda kutlarken de maskemi hep taktım. Bu günden bir fotoğrafımızı, günlüğümüzün bu sayısının da hepimizi çok etkileyen salgın günlerinde yazılmış olduğunu hatırlatması için paylaşıyorum.
21 Ekim 2020
Burhaniye
Bugün annemle hayatımızda ilk kez rengarenk bir eşek arısı gördük. Yanar dönerliğiyle bana disko lambalarını hatırlatan dikkat çekicilikteki bu rengarenk arı iyi ki hemen kaybolmadı ve uzun süre izleyebildik onu keyifle. Chrysididae ailesindenmiş. İngilizce’de “Cuckoo Wasp “, Türkçe’de “ Guguklu eşekarısı” diye geçiyormuş. Tam türünü öğrenemedim henüz ama sanırım şimdilik böylesi daha iyi. Ressam olsaydım kesin bir resmini çizmek isterdim. Bu varlığın yanına ne yakışırdı? Ne de olsa biz de böğürtlen çalısının üzerinde gördük, sanırım bir ya da iki çocuk eli/çocuk avcu ve meyve…
Özgür Keşaplı Didrickson
26 Ekim 2020
Burhaniye
Bugün geçen gün her yanına moloz dökülmüş, kimisi ezilmiş gördüğümüz Karanergizleri (Sternbergia sp.)kurtarmak için tırmıkla, bolca suyla inşaat yerine gittik. Bitkileri benden çok, çok daha iyi tanıyan annem kurtardı elbette mümkün olan her kökü, ben de operasyonumuzun başarılı geçmesine dua ede, ede onun görüntülerini kaydettim. Bu türün bizim burada çok nadir bir tür olup olmadığını bilmiyorum, sanırım değil ama yine de bir parça “Acaba doğru olanı mı yaptık?” tedirginliği yaşadım. Ancak buna rağmen baskın olan duygum mutluluktu, can kurtarma mutluluğu. Bahçemiz olmadığı için biz bir kısmını saksıya diktik, bir kısmını da çiçekleri çok seven, onlara çok iyi bakan komşumuza verdik. Bundan başka yapabileceğimiz bir şey yoktu şimdilik.
Sık sık anlatılan o denizyıldızı öyküsü geliyor insanın aklına. Bu köklerin açmasını sağlayabilecek miyiz, ne kadar yaşayacaklar, döllerini sürdürebilecekler mi bilmiyorum ama denememiz bile onlar için büyük anlam taşımıştır herhalde.
Özgür Keşaplı Didrickson
9 Kasım 2020
Juneau, Alaska, ABD
ENG/TR Look at those feathers! It seems to be Bohemian Waxwing (Bombycilla garrulus )week here–I’m loving it.
Şu tüylere bakın! Görünüşe göre burada İpekkuyruk haftası- bayıldım bu duruma.
Janine Reep
17 Kasım 2020
Hereke yaylası,İzmit
Tremella mesenterica (Witch’s butter)
Çoğu mantarın dilimizde karşılığı yok, ya da var ama kimse kayıt altına almadığı için bilmiyoruz. Örneğin bu mantarın İngilizce karşılıkları harika; cadının tereyağı, sarı beyin, altın jöle, sarı titrek, ila ahir…
Hüseyin Cahid Doğan
18 Kasım 2020
Cordova, Alaska, ABD
23 Kasım 2020
İzmit
Zamenis longissimus, ormanya.
Türkçe adı eskülap, adını Yunan tıp tanrısı Asclepius’tan alıyor. Asclepius’un asasına sarılmış yılan ve hatta eczacıların simgesi olan yılan budur.
Hüseyin Cahid Doğan
28 Kasım 2020
Utah, ABD
In the Valley of the Gods. Tanrılar Vadisi’nde.
Susan Knauer Long
2 Aralık 2020
Burhaniye
Yılbaşı hasadı! Hayatımızda gördüğümüz en büyük, meyveleri en bol kokina çalısının dallarından birkaçını eve taşımak bilgeliğinden de öğrenmek anlamına gelecek değil mi? Üstelik toplarken hep yakınımızda kızılgerdanlar vardı. Kızılgerdanlar ve kokinalar birlikte yılbaşı havasını nasıl da yaşatıyorlar.
Özgür Keşaplı Dİdrickson
6 Aralık 2020
Burhaniye
Apartmanların arasındaki bir ağaç bile sonbaharı getirebiliyor insana. Komşudan izin alıp altında kitap okuyasım var. Pandemi günlerinin en güzel dostu ağaçlar. Sonsuz sevgi ve saygıyla…
Özgür Keşaplı Didrickson
7 Aralık 2020
Çamlıbel, İzmit
Baeospora myosura (The conifercone)
Hüseyin Cahid Doğan
8 Aralık 2020
Burhaniye
Çocukluğumdan bugüne, tarlalarda ot toplamayı çok severim. Rahmetli babaannemden öğrendim hangilerinin yenir, yenmez olduğunu, isimlerini ve yararlarını. Isırgandan uzak dururdum hep, ellerimi dalayıp yaktığı için. Zamanla yararları acıya katlanır hale getirdi. Günselciğimi n bahçesinden toplayıp Erzurum’a, kızımı da mutlulukla gönderiverdim. Biz Egeliler ot yemeden duramayız.
Perihan Keşaplı
27 Aralık 2020
Juneau, Alaska
Dağ keçiileri…
Jos Bakker
28 Aralık 2020
Juneau, Alaska
ENG/TR A lively scene out North Douglas today. These guys were just off shore. At binocular distance I counted five orca, a whale, and dozens of sea lions.
Douglas Adası’nın kuzeyinden yaşam dolu bir an. Bu orkalar hemen kıyıya yakındı. Dürbün mesafesinden 5 orka, bir kambur balina ve onlarca denizaslanı saydım.
https://www.facebook.com/peter.metcalfe.7792/videos/10164544707080301
Peter Metcalfe
28 Aralık 2020
Burhaniye
Bugün karadan, içlerinde en az bir tane yavru olan, annesiyle sıçrayan, toplam en az 5-6 bireylik bir yunus sürüsünü izledim uzun süre. En az yarım saat gözden yitmediler, birbirlerinden bazen uzak, bazen yakın olacak şekilde dolandılar. Balıkçılar da vardı aynı bölgede ve gözlemi ilginç yapan şeylerden biri de buydu benim için çünkü hayatımda ilk kez teknesinin üzerinde tüfekle dikilerek ara ara suya ateş eden birini gördüm. Bizim buralarda böyle bir davranıştan haberim yoktu. Bu açıdan çok önemli bir gözlemdi. En kısa zamanda yetkililere bildirmem gerek. Besin konusu elbette çok önemli, kimse aç kalmasın ama insan nüfusunun yunus nüfusundan bunca fazla olduğu, her şeyi fazlaca tükettiği göz önüne alındığında “Bir an önce nüfus planlaması olsun ve aynı zamanda lab ortamında üretilen balıkları falan yemeye başlayayım daha da gecikmeden” diye düşünürken buluyorum kendimi. Balıklar ne çok canlıyı besliyor ve aşırı avcılıktan, kirliliğe ne çok sorunla yaşıyorlar. Onlara nefes aldırmak için biraz daha az balık yesek, balık yemesek…
Özgür Keşaplı Didrickson
7 Ocak 2021
Orjan
Orjan’daki sulak alanda su kuşlarını görmeye gittiğimizde 2 genç flamingoyu görüp çok mutlu olmuştuk geçen yıl ve birkaç hafta önce. Yine yolumuzu düşürdük oralara. Gözlerim flamingoları ararken deniz kıyısına yürüdüm. Birden karşıma denizde beslenen yetişkin (pembe renkli) flamingolar çıkıverdi. Sessizce yaklaştım ve beni görmezden geldikler sanki. Keyifle izledim beslenmelerini ve “Bir de uçuverseniz” demiştim ki havalanıp sulak alana geçiverdiler. Evden çıktıktan 15 dakika sonra onları izleyebileceğimizi bilmek ne güzel.
Perihan Keşaplı
11 Ocak 2021
Ülkemizde yeni bir tür kırlangıç görülmüş;
16 Ocak 2021
Burhaniye
Kardeşimin üzüntü ve kaygıyla Erzurum’da karın eridiğini söylemesinin ardından İstanbul’a kar yağdı. Herkes nasıl da sevindi. Sonra buraya, Kaz Dağları’ndan Madra Dağları’na kadar dağlara kar yağdı. En sonunda ise burada yere düştü kar, biraz olsun tuttu bile. Sürekli değil, nadir yaşadığımız şeylerin bize ne kadar özgün bir heyecan ve tat vermesi üzerinde düşünülmesi gerekecek kadar anlamlı aslında değil mi?
Dağlara kar yağdığında bir şahin de çok güzel süzülüyordu. Kar herkesi çocuk yapan şeylerin başında gelir ya, karın yağışını arkamızdaki ilkokulun bahçesindeki ağacın üzerinden çekmişim bunu en içimde hissedercesine.
Özgür Keşaplı Didrickson
Çok heyecan verici bir duyurumuz var. Amerikan Setase Derneği (American Cetacean Society) 30 Ocak’ta dünyanın her yerinden herkesin ücretsiz katılabileceği bir çevrimiçi konferans yapacak. Erich Hoyt’tan Lori Marino’ya yunus ve balina araştıran pek çok bilimcinin konuşmasını dinleme şansını kaçırmayın. Zoom hesabı olan herkes şu adresten kayıt yaptırabilir ve konuşmacılar hakkında bilgi edinebilir;
***
Not: Kuş türleri için trakus.org, kelebek türleri için trakel.org adresine bakabilirsiniz. Bitkiler konusunda Facebook’taki Flora grubu dışında, turkiyebitkileri.com adresinden ve yazarımız Hüseyin Doğan’ın emeğiyle hayata geçirilmiş olan “Kocaeli Bitkileri” sayfasından da yararlanabilirsiniz. Sürüngenlerden mantarlara, genel olarak yaban hayatla ilgili bilgi edinmek, gözlemlediğiniz türlerin hangisi olduğunu öğrenmek için dogalhayat.org adresine ve Facebook’taki “Türkiye Yaban Hayatı-Wild Life Turkey” grubuna da danışabilirsiniz.
***
Azizm Sanat Örgütü olarak doğadan zannedildiği kadar uzak olmadığımızı düşünerek, bu düşüncenin yarattığı umutla “Dirimbilim* Günlüğü” köşesini açmaya karar verdik.
Dirimbilim Günlüğü’nün her yaştan herkesin katkısıyla oluşmasını arzuluyoruz. Günlüğümüzde yer almak için yer ve tarih bilgisiyle bize gözlem ve düşüncelerinizi aktarabilirsiniz. Notlarınıza fotoğraf, çizim, video da ekleyebilirsiniz.
Bizi birleştireceğini, yaban hayata olan sevgimizle güç birliği yapmamızı sağlayacağını umduğumuz günlüğümüze katkılarınızı bekliyoruz. Notlarınızı dirimbilimgunlugu@gmail.com adresinden yayın kurulumuza gönderebilirsiniz.
* “Dirim” kelimesi “yaşam” demek. “Dirimbilim” de “Yaşambilim” yani “Biyoloji” demek. “Dirim” kelimesinin doğanın içindeki müziğe ve şiire de göz kırpan bir kelime olduğunu düşündüğümüz için günlüğümüze bu ismi verdik.
