Filmci’de bu hafta, 25 yıl önce bugün gösterime giren ve anında kült mertebesine erişen, Paul Verhoeven yönetimindeki erotik gerilim başyapıtı Temel İçgüdü yer alıyor. Hollandalı sinemacının Nazi işgali ile geçen çocukluğunun yansımaları, Robocop ve Yıldız Gemisi Askerleri başta olmak üzere filmografisinin çoğunluğunda görülürken, Temel İçgüdü’de, belki yalnızca şiddetin dışavurumu noktasında sürülebilecek bir iz olabilir. İnsanın, cinsellik ve şiddete yönelik davranışlarının içgüdüselliğe ve buradan beslenen hazcılık eğilimine eğilen film, eşcinsellik, uyuşturucu gibi halen uç kabul edilen konulara somut olarak dokunarak zamanında tüm dünyada çalkantı yaratmayı başarmıştı. Şeffaf bir film olmasına rağmen takip eden yıllarda ve özellikle günümüzde şiddetin ve cinselliğin sömürüsüyle ilerleyen filmlerin yanında Temel İçgüdü’nün masum kaldığı görülüyor. Verhoeven’in, yedinci sanatın çağrışım ve soyutlama gücünü incelikle kullanıp, soru işaretlerini son saniyeye kadar noktalamayarak gerilimi, meraklandırıcı unsurları, buz kıracağı gibi objeleri fetiş mertebesine yükselterek erotizmin çekiciliğini filmin tamamına yaymayı başarması, Temel İçgüdü’yü hala güncel ve dinamik kılıyor. Sinemada ana akım anlatının ilk büyük reformlarından olan kara film alt türünün, femme fatale kodu başta olmak üzere, başat özelliklerine ustaca başvuran film, çağdaş bir “neo noir” olma özelliğini hala koruyor. 25 yılı devirmesine karşın, sinema tarihinin unutulmaz anları arasına giren sorgu sahnesinin tüm dünyada atıf(!) almayı sürdürdüğü filme dair, Azizm Sanat E-Dergi’nin “Tabu” dosyalı 111. sayısının* Editörden köşesinde yer alan değiniye göz atmalı:
“İnsanın tabu karşısında yenik düşmesi, arka kapağımızda yer alan, Paul Verhoeven’in 1992 tarihli kült filmi Temel İçgüdü’nün (kötü) ünlü sorgu sahnesinde doruklarından birini yaşıyor. Bir oda dolusu deneyimli dedektifin, tabulaştırılan bir kadın ve onun vajinası karşısında nasıl denetimi yitirdikleri ve adeta ‘tutuklandıklarını’ görmek filmin şiddet-cinsellik tabularına eğilen içeriğinin ince zekâsını da gözler önüne seriyor.”
Kışkırtıcı müzikleri, iç mekân gece çekimlerinde dikkat çeken soğuk/kırılgan mavi renk paleti ve elbette başroldeki Sharon Stone’un unutulmaz sahnelemeleri ile kaçırılmaması gereken Temel İçgüdü’yü, internette çevrimiçi film seyri sunan adreslerin birçoğunda bulabileceğinizi hatırlatarak, filmin şimdi bakıldığında fazla çiğ gelen resmi kesitine göz atmanın, özlemli bir tortu bırakabileceğini not düşelim.
